لیزوزوم
(12)لیزوزوم
کافَنده‌تَن یا لیزوزوم از اندامک‌های درون سلول جانوران است. لیزوزوم‌ها دارای آنزیم‌هایی گوارشی گوناگون به‌ویژه آنزیم‌های هیدرولیتیک (تجزیه‌کننده آب) هستند. لیزوزوم کیسه‌ای آنزیم‌های گوناگونی دارد. این آنزیم‌ها برای هضم مولکول‌های بزرگ به کار می‌روند. بیش از ۴۰ آنزیمدر لیزوزوم وجود دارد(مانند پروتئازها، نوکلئازها و فسفولیپازها). بهترین عملکرد این آنزیم‌ها در محیط اسیدی (PH=5) صورت می‌گیرد.
پس اگر این آنزیم‌ها به سیتوپلاسم نشست کنند، آسیب چندانی نمی‌رسانند. این آنزیم‌ها در شبکه آندوپلاسمی ساخته می‌شوند و پس از ورود به دستگاه گلژی، توسط آبدانه‌ها به لیزوزوم منتقل می‌شوند.
لیزوزوم‌ها با میکروسکوپ الکترونی به صورت گرانول‌های متراکمی مشاهده می‌شوند که ۰٫۵ تا ۰٫۰۵ میکرون قطر دارند و بوسیله غشا محصور شده‌اند. لیزوزوم‌ها حاوی تقریبا ۵۰ نوع آنزیم هستند که همه آنها در PH اسیدی فعالند.بنابراین لیزوزوم دستگاه گوارش سلول محسوب می‌شود و قادر به هضم مواد خارجی وارده به سلول و ارگانل‌های فرسوده شده هستند.
